Harmonie Concordia Ginneken viert haar 130-jarig bestaan, wij blikken terug op haar rijke verleden.
1. Het oude vaandal met het jaar van oprichting (1877) wordt zorgvuldig bewaard.
Ze zitten elkaar al jaren lang vlak op de hielen maar inhalen is er niet bij. We hebben het over de Koninklijk Erkende Harmonie Concordia Ginneken en de Koninklijk Erkende Handboogschutterij Prins Hendrik Ginneken. De eerste viert zondag 17 juni aanstaande haar 130-jarig bestaan. Concordia werd opgericht in het jaar 1877, maar daar zit nog een heel verhaal achter. Handboogschutterij Prins Hendrik begon, ook met een heel verhaal, in 1852 en is dus vijfentwintig jaar ouder.
Om enkele historische gegevens ineens maar op een rijtje te zetten, de jubilerende harmonie is al weer een groot aantal jaren thuis in zaal Vianden, het vroegere Patronaat en oefent daar iedere donderdagavond. Prins Hendrik zit er vlak naast met een eigen accommodatie die bestaat uit een schietbaan en een gezellige kantine. Iedere dinsdagavond en zaterdagmiddag zoeven daar de pijlen richting doel.
De wijze en de achtergrond van de oprichting blijven altijd een mysterie…
De leden van beide verenigingen houden wel van een feestje. Concordia had vroeger in het Ginneken de bijnaam ’t zatte hermenieke’, maar dat is al weer lang geleden en niet meer van toepassing. Nu wordt voornamelijk serieus muziek gespeeld. Dat kunt u desgewenst in het weekeind zelf gaan beoordelen. Het 130-jarig bestaan van Harmonie Concordia begint zondagmiddag 17 juni om 16.00 uur met een concert op het plein van de Laurentiuskerk aan de Ginnekenweg. Aansluitend is er een receptie bij Oncle Jean aan de overkant. Voor de geschiedvorsing van de Ginnekense harmonie en voor dit artikel is van belang te weten dat in 1936 bij een grote brand het totale archief verloren is gegaan. Wat nu bekend is, is in de jaren daarna opgediept uit andere archieven en uit de vele krantenartikelen over Concordia.
Door het verloren gaan van het totale archief van Concordia in 1936 zal de wijze en de achtergrond van de oprichting van de harmonie altijd een groot mysterie blijven. Zeker is dat, voordat Concordia in 1877 het levenslicht zag, het Ginneken al een gerenommeerde harmonie rijk was onder de naam Cecilia. Opgericht in 1846 legde dit muziekgezelschap in 1877 plotseling het loodje. In hetzelfde jaar ontstond de toen zo geheten 'Muziekvereeniging Concordia'. Wat was er gebeurd in dat jaar? Had een grote ruzie Cecilia verscheurd? Maar er zijn ook andere mogelijkheden. Wellicht hadden de muzikanten uit Ulvenhout en Bavel zich teruggetrokken voor het oprichten van een eigen harmonie in hun dorpen. Bavel, vroeger na Ginneken het voornaamste dorp in de gemeente Ginneken en Bavel, heeft een harmonie met ook de naam Caecillia. Maar die is volgens eigen zeggen pas in 1923 opgericht.
In café De Gouden Leeuw waren veel Ginnekense verenigingen thuis…
We zullen dus nooit weten wat er in 1877 in het Ginneken is gebeurd. Hoe dan ook, Harmonie Concordia was er plotseling en zou in muzikale zin mede de Ginnekense geschiedenis gaan schrijven. Het initiatief om Concordia op te richten kwam van de heer J.P. Loonen. Hij werd ook de eerste voorzitter. De muziekkenner bij uitstek, de heer J. Kroes werd de eerste directeur (dirigent) en zou dat ruim vijftig jaar blijven. Hij componeerde ook het clublied 'Concordia zal blijven' dat ook nu nog wordt gespeeld en bij de goegemeente altijd een nostalgische stemming oproept. Het eerste onderkomen en het vaste oefenadres van de harmonie was café 'De Gouden Leeuw' aan de Ginnekenweg van de familie Van Alphen. Nu is daar (schuin tegenover de Laurentiuskerk op nummer 324) een kapperszaak gevestigd. Ook de Handboogschutterij Prins Hendrik had in De gouden Leeuw haar doelen opgesteld.
Over café 'De Gouden Leeuw' moeten we het even hebben. De uitbater, Mathijs van Alphen, runde eerst aan de westzijde van de Markt (nu de Ginnekenmarkt) een nu niet meer bestaand café, 'Het Roode Hert'. Daar was de voorloper van Concordia, harmonie Cecilia kind aan huis. In 1846 verhuisde Mathijs van Alphen naar 'De Gouden Leeuw' aan de Ginnekenweg en Cecilia verhuisde mee. Om het verhaal kort te houden, toen in 1877 Cecilia ten onder ging en Concordia ontstond, koos ook zij 'De Gouden Leeuw' als oefenadres. Opnieuw een extra aanwijzing dat beide muziekgezelschappen veel met elkaar te maken hadden? In die jaren was De Gouden Leeuw het thuisadres van diverse Ginnekense verenigingen. De uitspanning had behalve een grote caféruimte ook een zaal en een grote tuin. Met grote regelmaat hielden daar de verenigingen hun activiteiten en uitvoeringen.
De Boerenleenbank werd de ‘huisvader’ van Ginnekense verenigingen…
Vooral in de zomermaanden waren de concerten van Concordia en de verschietingen van Prins Hendrik voor de inwoners een aangename tijdspassering. Over café 'De Gouden Leeuw' en de activiteiten van de Handboogschutterij Prins Hendrik kunt u alles lezen in het boek 'De gouden eeuwen van het Ginneken', dat in de serie Ginnekense boeken van Annex-50' is uitgegeven. Het boek over de 125-jarige Harmonie Concordia, uitgegeven in 2002 is daar het tweede deel van. Uitgebreide informatie over de Ginnekense boeken van Annex-50 vindt u op de website www.ginneken-dorp.nl in de rechter kolom onder het vakje “De Ginnekense boeken van Annex-50”. Later werd 'De Gouden Leeuw' door de Boerenleenbank gekocht. De bank vestigde zich daar, terwijl de zaal in gebruik kwam bij de Boerenbond.
In de Gouden Leeuw vonden ook diverse andere verenigingsactiviteiten plaats, bijvoorbeeld van de Gymnastiekvereniging voor Mannen en Jongens Sint-Christophorus Ginneken. In de volksmond kreeg het pand de naam 'Bondsgebouw'. Ook nu nog weten de oudere Ginnekenaren precies waar je het dan over hebt. Het Ginneken was in het eind van de 19-de en de eerste helft van 20-ste eeuw een landelijk gekende en geliefde toeristenplaats. Diverse grote uitspanningen boden niet alleen plaats aan deze meestal goed bij kas zittende toeristen, maar deden ook goede zaken met de vele dagjesmensen die op zondag naar het Ginneken kwamen om er zich onder andere in het 'Mastbosch' te verpozen. Een gewilde uitspanning, Hotel Boschhek bevond zich in het bos zelf. Het Ginneken kende in die jaren diverse grote en chique gelegenheden.
Amicitia brandde tot de grond af en daarmee ook het archief van Concordia…
We noemen er een paar Hotel Flora (Ginnekenweg), Hotel Rustoord (hoek Prins Hendrikstraat/Valkeniersplein), Hotel Duivelsbrug (Duivelsbruglaan), Hotel Dennenoord (Duivelsbruglaan), Hotel Groene Woud (Valkenierslaan), en de uitspanning Amicitia (Ginnekenweg, waar later het postkantoor zou komen). In 1920 ging De Gouden Leeuw met uitbater Van Alphen failliet. Harmonie Concordia verhuisde naar de uitspanning Amicitia en musiceerde daar zestien jaar tot grote tevredenheid. In 1936 brandde de uitspanning tot de grond af. De instrumenten van Concordia konden uit de vlammen worden gered, maar het verenigingsarchief ging volledig verloren. Wat uit die tijd rest zijn nog krantenartikelen. Zoals uit 1902 een artikel in de ‘Bredasche Courant’. Concordia vierde op een grootse wijze haar 25-jarig jubileum. De journalist schreef een uitbundig verslag in zijn krant.
… “Tijdens het festival was het groot feest in Ginneken. Verspreid over het dorp stonden niet minder dan acht kiosken opgesteld, waarin maar liefst zestig muziekgezelschappen en zangverenigingen concerteerden. In het thuislokaal van 't Ginnekens Mannenkoor, Hotel Rustoord, was de feestcommissie ondergebracht. ’s Zondagsmiddags was er een grote optocht, waarin niet alleen de muziekgezelschappen meeliepen, maar ook een aantal praalwagens meereed. In de kiosk op de Markt werd daarna tot tweemaal toe de door dirigent J.L. Kroes gecomponeerde feestmars 'Concordia zal leven' uitgevoerd, waarbij 2500 muzikanten zich lieten horen. De besturen van de diverse verenigingen werden door burgemeester Van der Borch op het raadhuis ontvangen. Daarna werd er op veel plaatsen in het dorp muziek ten gehore gebracht”.
De naam Concordia wordt genoemd in veel artikelen over het Ginneken…
”In de avonduren gaven de harmonie ‘De Vereenigde Vrienden’ en de zangvereniging Sint-Cecilia uit Teteringen een concert in de tuin van De Gouden Leeuw, terwijl in de Schoolstraat (Dillenburgstraat) muziek- en zanggezelschap De Adelaar uit Weesp concerteerde. Het feest werd besloten met een groot vuurwerk in de tuin van Hotel Groene Woud aan de Valkenierslaan”… Alles bij elkaar toont het verslag wat voor een groot spektakel het 25-jarig jubileum is geweest, waar heel het dorp bij betrokken werd. Door de jaren heen kwamen en gingen bij Concordia de voorzitters, de bestuursleden, de dirigenten en de leden. De muzikale hoogtepunten en jubilea regen zich aaneen. Concordia werd ook een vast gegeven bij hoogtepunten van andere Ginnekense verenigingen en organisaties. Ook dat laten krantenverslagen zien over hoogtepunten in het Ginneken.
De naam Concordia wordt genoemd in bijvoorbeeld het artikel van de eerste rit van de Ginnekense paardentram in 1884 en de jaarlijkse intocht van Sinterklaas. Met de goedheilig man heeft de harmonie al sinds een kleine eeuw zeer goede betrekkingen en ze heeft daarom het recht verkregen om zijn intocht in het Ginneken te organiseren. Dat deed de harmonie tot 2001, waarna zij de organisatie overdroeg aan Stichting Comité Ginneken. Concordia heeft altijd trouwe leden gehad. In de ledenlijsten kom je van vader op zoon lang dezelfde familienamen tegen: Veltman, Hop, Machielsen, Van Loenhout enz. Een lijst met erevoorzitters en ereleden toont het belang dat de harmonie altijd voor het Ginneken heeft gehad. Namen als: W.H.E. van de Borch, Jhr. Mr. Th.E. Serraris, E. Gommers, Rijpaert en F. Siegmund zijn in het Ginneken ook nu nog bekende namen.
Een lang gekoesterde wens om in de Vianden een onderdak te vinden…
In de jaren na de brand in Amicitia zwierf Harmonie Concordia van de ene naar de andere Ginnekense horecagelegenheid, waaronder Hotel Brabant (nu café 'Ocle Jean') en De Vrachtwagen (nu café 'Boerke Verschuren'). Voor de wekelijkse repetitieavond, traditioneel op donderdag, werd het bij 'Boerke Verschuren' in de achterzaal voor de toen vijftig spelende leden te klein. De al lang gekoesterde wens van de harmonie om in de Vianden (het vroegere Patronaat) gehuisvest te zijn, ging in 1996 in vervulling. In verband met de verhuizing stak de toenmalige voorzitter Yvo van den Heuvel de loftrompet over de nieuwe huisvesting: 'We hebben er de ruimte en na de repetitie kunnen we nog gezellig een glas drinken zonder dat we worden gehinderd door luide muziek. Een dergelijk samenzijn versterkt de onderlinge band en roept ideeën op. Dat heeft iedere vereniging nodig.'
In zaal Vianden werd in 2002 het 125-jarig jubileum gevierd. Concordia is al lang niet meer ’t zatte hermenieke’ zoals ze vroeger wel eens spottend werd genoemd. Eigenlijk is het nu, inherent aan de laatste ontwikkelingen van het Ginneken, zelfs een harmonie met een zekere standing en deftigheid. Dat wordt ook ondersteund door de snit van de uniformen die men draagt tijdens de optredens. Het 130-jarig bestaan van Harmonie Concordia begint dus op zondagmiddag 17 juni om 16.00 uur met een concert op het plein van de Laurentiuskerk aan de Ginnekenweg met aansluitend een receptie in café Oncle Jean aan de overkant. Wat er verder dit jaar nog op het programma staat moet nog worden vastgesteld. In ieder geval van onze kant een ‘hiep, hiep, hiep hoera’ en een ‘lang zal Concordia leven’.
2. Tijdens de installatie van burgemeester Serraris in 1915 op de Ginnekenmarkt verzorgde Concordia de muziek.
3. Zestien jaar vond de harmonie onderdak in Amicitia tot het in 1936 tot de grond afbrandde. Het totale archief ging daarbij verloren.
4. Daarna was de harmonie o.a. thuis in Hotel Brabant (nu Oncle Jean). (5) Ook in café De Vrachtwagen (nu Boerke Verschuren) werd vele jaren geoefend. 6. De activiteiten van andere Ginnekense verenigingen werden muzikaal ondersteund als hier in 1946 toen Gymnastiekvereniging Christophorus in optocht over het Oranjeplein marcheerde, op weg naar de ‘Bondsdag’. 7. Voor Sinterklaas organiseerde Concordia bijna een eeuw lang de intocht in het Ginneken.
