Generaal Maczekmuseum is dertig jaar geleden in de Vogelenzanglaan bij Kees Coenders opgericht.
Eén van de weinigen die met de gegevens uit de Tweede Wereldoorlog een omvangrijke blijvende herinnering heeft opgebouwd is zeker onze inmiddels overleden plaatsgenoot Kees Coenders. Samen met Koos Kleine vatte hij in het begin van de jaren zeventig het plan op om alles wat met de Tweede Wereldoorlog te maken heeft te gaan verzamelen. Na tien jaar stonden bij Kees Coenders thuis aan de Vogelenzanglaan 3 tot en met zijn woonkamer de kartonnen dozen hoog opgestapeld.
Begin 1983 hadden we een gesprek met Kees Coenders. Ontstond de verzameldrift met het vergaren van publicaties wilden we weten. De dozen zaten vol met foto's en illegale kranten uit de tijd van en vlak na de Tweede Wereldoorlog. Ook met gebruiksvoorwerpen, formulieren, distributiebonnen, medailles, uniformen, helmen enz. enz. Langzaam ontstond het idee om met dit materiaal een eigen oorlogsmuseum in te richten.
Foto's die tijdens de bevrijding van Ginneken zijn genomen, zaten er bij…
Daar leek Breda op dat moment weinig belangstelling voor te hebben. Jammer, want de verzameling was ook op het oorlogsgebeuren in en rond Breda gericht. Dat hield echter Kees Coenders niet tegen gestadig zijn verzameling uit te breiden. Pas nog verbleef hij vier dagen in Londen om in het Sikorski-instituut te zoeken naar bruikbare foto's uit het daar omvangrijke fotoarchief. Opmerkelijke vondsten werden gedaan, ook foto's die tijdens de bevrijding van Ginneken werden genomen. De drang van Kees Coenders om deze hobby te beoefenen is hoofdzakelijk gegrondvest op zijn geschiedkundige nieuwsgierigheid, het in alle facetten willen reconstrueren van de meest turbulente periode uit onze tijd. Pluspunt was, aldus Coenders, dat er toen nog een hoop materiaal beschikbaar was. Het moest alleen nog worden opgespoord.
Om de gegevens te bundelen en anderen deelachtig te maken van zijn wetenschap, richtte Coenders (zelf uitgever) de periodiek ‘Breda e.o. in de Tweede Wereldoorlog" op. Zestien nummers van dit blad waren inmiddels al verschenen. Behalve dat het bestuderen van het materiaal een bron vormde om artikelen te publiceren, was dat ook het geval met de vele interviews die in het blad stonden. Alles bij elkaar kwam men tot een overzichtelijk en historisch verantwoord beeld uit de oorlogsjaren. De interviews zijn allemaal op de band opgenomen en vormen op zichzelf al waardevol materiaal voor het archief. Onder de opnamen gesprekken met bijvoorbeeld de Bredase oud-wethouder Van Mierlo, voorzitter Samuels van de toenmalige Bredase Joodse Raad en tal van in ons land achtergebleven Poolse oud-strijders.
Is het niet deprimerend om met een dergelijke hobby bezig te zijn...
De naam voor het op te richten museum was ook al gekozen. Het zou de naam krijgen van generaal Maczek. Onder zijn commando werden in oktober 1944 Ginneken en Breda bevrijd. In 1981 had Coenders en zijn vrienden van generaal Maczek toestemming gekregen zijn naam aan het museum te verbinden. “Het komt steeds meer voor dat inrichters van tentoonstellingen, publicisten en scholen een beroep doen op bij ons aanwezige kennis en materiaal”, vertelde Kees Coenders ons met terechte trots. “Als dat mogelijk is wordt daar vlot medewerking aan verleend”. We zijn nieuwsgierig naar het antwoord op de vraag of het niet deprimerend is om zo intensief met een dergelijke hobby bezig te zijn. Het is toch alles kommer en kwel wat de klok slaat. "Daar moet je dan ook afstand van kunnen nemen en de geschiedkundige feiten laten prevaleren", aldus Kees Coenders. "Ook ben ik er natuurlijk niet constant mee bezig”.
“Dan staat alles weer eens een paar weken stil en dan komt er weer een hoop materiaal binnen dat verwerkt moet worden". Hoe dan ook, de verzameling van Kees Coenders over de Tweede Wereldoorlog mocht dertig jaar geleden al als uniek worden bestempeld. Alleszins waard om in een museum te worden ondergebracht. Ook als een waarschuwing voor de generaties die na de Tweede Wereldoorlog zijn geboren en opgegroeid. Na ons interview in 1983 werd, zij het toen nog provisorisch, het Generaal Maczekmuseum achter het huis in de Vogelenzanglaan 3 ingericht. Later is het museum verplaatst naar de Trip van Zoudtlandtkazerne in Breda (de ingang is aan De La Reijweg 95. De toegang is gratis, legitimatie is verplicht. Een vrijwillige bijdrage is zeer welkom, omdat het museum geen subsidie ontvangt. Voor de website van het Generaal Maczekmuseum > klik hier < - Wim Siegmund.
