Ginneken had gedurende ongeveer honderd jaar een eigen brouwerij voor bruin bier: ‘De Zwaan’.



1. Vlak na de Eerste Wereldoorlog kocht Felix Stoffels in 1920 de Ginnekense brouwerij hoek Raadhuisstraat/Bavelselaan. Direct startte hij weer de productie van het bekende Oud Bruin Bier en bracht het met advertenties onder de aandacht van het publiek
Vanaf 1840 was Ginneken een welvarend dorp met ca. 4500 inwoners. Het had in die tijd diverse industrieën als een fabriek voor het verwerken van lijnzaad, een kunstwolfabriek, een stoommosterdfabriek, een waterleiding en een elektriciteitsbedrijf enz. Ook het toerisme kwam goed van de grond met veel gasten uit binnen- en buitenland voor kuuroord Bad Wörishofen. Rond 1900 ontstonden er grote hotels en veel pensions. En niet te vergeten brouwerijen voor ‘Oud Bruin Bier’.

Tussen 1840 en 1845 verhuisde de Bavelse bierbrouwer Maassen zijn brouwerijen naar het Ginneken. Op de plaats van het huidige pand Raadhuisstraat 25 bouwde hij een huis voor zijn gezin dat bestond uit drie dochters en een zoon. In 1842 werd er vlak naast de woning een mouterij gebouwd met erachter een brouwhuis. In 1848 werd deze Ginnekense brouwerij feestelijk in bedrijf genomen en produceerde in het eerste jaar 594 vaten bier. Het personeel bestond toen uit twee werknemers.

Vader en zoon Maassen zaten ook jarenlang in het gemeentebestuur…

De brouwerij kreeg de naam “De Zwaan”. Vader Antoon Maassen is ook zevenendertig jaar gemeenteraadslid van de gemeente Ginneken en Bavel geweest. Hij overleed op 25 december 1870. Zijn enige zoon Jacques nam de brouwerij over en werd ook lid van het gemeentebestuur. Tot aan zijn dood in 1917 was hij wethouder. De productie van de brouwerij was in 1877 opgelopen tot ongeveer 800 vaten bier. Er waren toen nog drie brouwerijen in de gemeente Ginneken en Bavel, in Heusdenhout, Ulvenhout en Ginneken. In 1992 is het huis aan de Raadhuisstraat 25 verbouwd in de staat zoals het nu is. Jacques Maassen was ongehuwd en had geen nakomelingen. Na zijn overlijden kwam alles in handen van zijn nicht. Die verkocht het aan brouwer Buijs die in 1920 failliet ging.

Na het faillissement in 1920 kocht de Belgische brouwer Felix Stoffels de brouwerij en hield die nog drie jaar in bedrijf. In 1923 werden het huis inclusief de brouwerij opnieuw via een openbare veiling te koop aangeboden. Victor van de Reijt van de molen ‘Het Fortuyn’ aan de Zandstraat (Kerkhofweg), bij oudere Ginnekenaren nog wel bekend, kocht alles op. Van huis uit was hij molenaar en graanhandelaar en had het meeste belang bij het herenhuis aan de Raadhuisstraat. Maar brouwerij ‘De Zwaan’ bleef echter door de bekwaamheid van de twee eerder genoemde knechten in bedrijf. Het bier wat in de brouwerij ‘De Zwaan’ gebrouwen werd was bovengistend. Het had een donkere kleur en was vrij zoet. Het bier werd verkocht onder de naam “Ginnekens Oud Bruin”. Later werd er ook “Zwaantjes bier” gebrouwen.

De cafés in Ginneken, Ulvenhout, Bavel en Breda namen het bier af…

De toenmalige cafés in Ginneken, De Vrachtwagen en Marktzicht op de Ginnekenmarkt, Jan van Besouw op het Oranjeplein, De Gouden Leeuw in de Dillenburgstraat en vele andere cafés, kochten bier bij Victor van de Reijt. De hoogste productie was in die tijd 88 brouwsels van 35 hl (ongeveer 35.000 liter) waarvoor twee maal per week gebrouwen moest worden. Het bier werd bij de cafés afgeleverd in tonnen van 160 liter, vaten van 80 liter, kinnekes van 40 liter of achtjes van 20 liter. Het vervoer gebeurde toen met paard en wagen. Later werd er ook gebotteld in beugelflessen en flessen met kroonkurk. In de Tweede Wereldoorlog waren grondstoffen als gerst erg schaars, waardoor de grote brouwerijen veel productiecapaciteit over hadden.

Om toch aan de gang te kunnen blijven trokken de grote brouwerijen in Breda de productie van hun kleinere collega’s naar zich toe. Hierdoor kwam in 1942 een eind aan brouwerij De Zwaan. Men bleef wel bier en frisdranken verkopen, maar die werden door de grote bedrijven geleverd. Victor van de Reijt is in 1965 overleden. Zijn zoon Andreas bestuurde al vanaf 1930 de brouwerij. In 1987 werden de brouwerij en de mouterij helaas gesloopt. Enkele bijgebouwen achter het herenhuis zijn bewaard gebleven zoals de stal, het koetshuis en het washuis. In een van de voormalige productieruimtes (zie foto) zijn later appartementen gebouwd. Het herenhuis staat er ook nog, in volle glorie mogen we wel zeggen (zie foto).

2. Het beeldmerk van brouwerij ‘De Zwaan’ onder de familie Van de Reijt. Ginneken was in 1942 door Breda geannexeerd. Het brouwen van bier werd in die jaren door grote brouwerijen overgenomen, maar vanuit de Raadhuisstraat bleef men de horeca bevoorraden.
3. Het nog altijd aanwezige statige herenhuis in de Raadhuisstraat 25 met rechts daarvan een van de bedrijfsgebouwen van de voormalige brouwerij. Later zijn daar appartementen in gebouwd
4. In de voormalige ruimte van de Ginnekense brouwerij ‘De Zwaan’ zijn later appartementen gekomen. Achter de gebouwen werden toen huizen gebouwd. Het complex wordt nog steeds ‘Fortuinhof’ genoemd.