Schoolakker moest deftigste wijk van ‘t Ginneken worden, daar stak Breda in 1945 een stokje voor.



Het Schoolakkerplein ontleent haar naam aan de gemeentelijke school die tot 1866 in de Raadhuisstraat heeft gestaan waar nu de Viandenlaan begint. Eerder had de ruimte tussen de Raadhuisstraat en Dillenburgstraat ook andere namen. In oude akten heeft men het over de 'Kerkeacker’, 'H. Geestakker' of de 'Armenacker'. Het gebied was voeger het bezit van de kerk en van de armen in het Ginneken. Begin jaren veertig had de gemeente Ginneken en Bavel grootse plannen op de plank liggen.

Dat was vlak voor de Tweede Wereldoorlog. De toen nog zelfstandige gemeente Ginneken en Bavel wilde het Schoolakkerplein bestemmen voor de woningbouw. Om een weg van de Dillenburgstraat (toen nog Julianastraat) naar de Raadhuisstraat aan te kunnen leggen werd de gemeenteschool aan de Raadhuisstraat afgebroken. Om rond het Schoolakkerplein een stratenplan te kunnen ontwikkelen werd van diverse particulieren grond gekocht, gelegen tussen de Bavelselaan en de Kerkhofweg.

Ginnekense annexatie en Tweede Wereldoorlog gooiden roet in het eten…

De gemeente had toen meer dan vijf hectare grond ter beschikking om haar plan uit te voeren, een voor die tijd zeer deftige wijk op de vroegere 'Armenacker'. Maar de Tweede Wereldoorlog en de annexatie van het dorp Ginneken gooiden roet in het eten. Eind jaren dertig werd tussen de Dillenburgstraat en de Raadhuisstraat een brede, deftige laan aangelegd, de Bernhardlaan. Die naam werd gegeven op 7 januari 1937, de trouwdag van Prins Bernhard en Prinses Juliana. Toen het dorp Ginneken op 1 januari 1942 door Breda was geannexeerd werd de naam Bernhardlaan gewijzigd in Viandenlaan. Er bestond in Breda al een Bernhardsingel en dat kon alleen tot verwarring leiden. Bovendien moest de overheid op last van de Duitse bezetter alle straten die waren genoemd naar een levend lid van het Koninklijk Huis een andere naam geven.

Het plan om op het Schoolakkerplein huizen te bouwen kwam door de Tweede Wereldoorlog en de annexatie van Ginneken in 1942 in de ijskast terecht. Wat ook behoorlijk meespeelde was dat er tijdens de Tweede Wereldoorlog bijna nergens nog huizen werden gebouwd. Dus het Schoolakkerplein bleef een open vlakte, doorsneden met straten die een of ander plan suggereerden. In het bouwplan dat in het Raadhuis in de Raadhuisstraat in een bureaula lag te wachten stonden huizen twee-onder-een-kap en dure middenstandswoningen gepland. Het plein zou haar functie voor het houden van grote Ginnekense evenementen behouden. We noemen de jaarlijkse Ginnekense kermis, de geregelde muziekuitvoeringen van de Ginnekense harmonie Concordia en het Ginnekens Mannenkoor. De oudste vereniging die Ginneken kende, de Handboogschutterij Prins Hendrik, organiseerde in 1884 op het Schoolakkerplein de eerste interlandwedstrijd Nederland/België.

De auto en de Ginnekense Paardentram eisten toen ook ruim baan…

Een groot aantal schutterijen trad in 1884 in Ginneken aan en streden op de handboog om de ereprijzen. Het evenement staat uitgebreid beschreven in een van de Ginnekense boeken die door de Stichting Annex-50 zijn uitgeven. De titel van het betreffende boek luidt: “De gouden eeuwen van het Ginneken” > klik hier < . In die tijd verhuisde ook de Ginnekense Kermis naar het Schoolakkerplein. Die werd tot dan, met uitzondering van een grote stoomcarrousel, op de Ginnekenmarkt en in de omliggende straten opgebouwd. Maar dat kon niet meer, omdat de kermis het centrum van Ginneken een week lang volledig blokkeerde. De auto was in opkomst en de Ginnekense Paardentram, opgericht in 1884, mocht niet worden gehinderd. Toen de kermis noodgedwongen naar het Schoolakkerplein werd verplaatst, was het Schoolakkerplein nog niet bestraat en eigenlijk niet veel meer dan een zanderige vlakte.

Er heerste na de Tweede Wereldoorlog ook in het Ginneken grote woningnood. Ginneken was in 1942 door Breda geannexeerd en de gemeente vond het Schoolakkerplein zeer geschikt om er een groot aantal 'arbeiderswoningen' op te zetten. Het plan van de voormalige gemeente Ginneken en Bavel om er een mooie en deftige woonwijk van te maken, was voorgoed van de baan en werd in de Bredase prullenbak gegooid. Ook werd een flink deel van het Schoolakkerplein gebruikt om er Maycretewoningen weg te zetten. Dat waren eenvoudige noodwoningen (prefabwoningen) een welkom cadeau van de Zweedse regering. Het aangepaste Bredase bouwplan ondervond in Ginneken grote weerstand. Een groepje inwoners diende ook een bezwaarschrift in bij de gemeente Breda. Mevrouw Serraris, echtgenote van de inmiddels overleden Jhr. Mr. Th. Serraris, burgemeester van voorheen de gemeente Ginneken en Bavel, voerde de protestactie aan.

De Maycretewoningen werden in 2007 zestig jaar oud gesloopt…

Een van de motieven van de actiegroep van Freule Serraris was dat de annexatie van het Ginneken met behulp van de bezetter tot stand was gekomen en dus niet rechtmatig was. Daarom was de actiegroep van mening dat de gemeente Breda niet het recht had om het oude Ginnekense plan, het bouwen van een chique Ginnekense wijk voor de bovenlaag van de bevolking, te veranderen in een 'arbeiderswijk'. De gemeente Breda legde het protest uit Ginneken naast zich neer. Ook een later gedaan beroep op de Kroon hielp niet. De ingediende bezwaarschriften werden ook daar niet ontvankelijk verklaard. Breda kreeg toen grote haast om met het bouwen te beginnen. Er stond een plan op stapel om met steun uit Den Haag 750 eenvoudige woningen te bouwen. Die zouden worden verdeeld over verschillende delen van Breda. Van dit aantal zouden 148 huizen rond het Schoolakkerplein worden gebouwd.

De toenmalige R.K. Bouwvereniging Ginneken, vanaf 1948 onder de naam 'Sint Laurentius', deed een verwoede poging om de woningen rond het Schoolakkerplein te mogen bouwen. Maar de gemeente Breda gaf de voorkeur aan het in eigen beheer realiseren van de 148 huizen. Een aantal daarvan werd in de loop der jaren door de bewoners gekocht. De overige woningen kregen na bijna 45 jaar, dus in de jaren negentig, een grote opknapbeurt. De Maycretewoningen gingen in 2007 roemloos ten onder, ze werden gesloopt. Ook dat leidde in Ginneken tot felle protesten. De door bewoners opgerichte Stichting Leefbaar Ginneken trok ten strijde tegen de woningcoöperatie WonenBreburg en tegen de gemeente Breda. Maar de strijd werd verloren. Er is nu een nieuw bouwplan in de maak om de plaats van de Maycretewoningen opnieuw in te vullen. Maar in het Ginneken realiseren van bouwplannen duurt meestal jaren. - Wim Siegmund.